بیماران هموفیلی در آستانه معلولیت‌های شدید | مشکلات جدی در تامین دارو

به گزارش شهرآرانیوز، براساس آخرین آمار‌های جهانی، از هر ۷ هزار نفر قطعا یک نفر دچار بیماری هموفیلی است که عموما نیز در میان مردان شایع می‌شود. این بیماری ارتباطی با گستره جغرافیایی ندارد و تاثیرات آب و هوایی در شکل گیری آن موثر نیست.

دریافت دارو در بین این بیماران، به وزن و شدت بیماری افراد بستگی دارد و به طور قطع نمی‌توان گفت هر بیمار ماهانه چه مقدار دارو دریافت می‌کند. اما با توجه به حضور ۱۲ هزار ایرانی دارای این بیماری، می‌توان گفت این دارو چقدر برای مبتلایان به اختلالات انعقاد خونی اهمیت دارد.

انحصار دارو، علت کمبود فعلی در بازار

مدیرعامل سابق انجمن بیماران هموفیلی ایران در گفتگو با خبرنگار شهرآرانیوز در مورد آخرین وضعیت تامین داروی این بیماران در کشور گفت: سیاست‌های اشتباه گذشته در تامین، تهیه و توزیع داردی معروف به «فاکتور ۸»، عامل مشکل کنونی است و امروز بسیاری از بیماران هموفیلی، نصف سهمیه ماهانه خود را دریافت می‌کنند.

احمد قویدل ادامه داد: با تولید داروی ایرانی فاکتور ۷، اتفاقات خوبی برای تامین دارو در کشور به وجود آمد و ایران را تبدیل به دومین تولید کننده این دارو در جهان نمود. پس از این اتفاق بود که ایران موفق شد تاییدیه سازمان غذا و دارو اتحادیه اروپا را کسب کند و پس از آن به سمت تولید داروی حیاتی فاکتور ۸ برود.

وی افزود: این دارو با حمایت‌های آستان قدس رضوی و توسط شرکت «سامان داروی هشتم» از سال ۱۳۹۶ تولید و روانه بازار شد و در همان زمان، سهم ۷۵ درصدی از بازار بدون هیچ رقیبی به این شرکت واگذار شد و اکنون بیش از ۹ ماه است به علت تحریم‌های مالی و عدم واردات مواد اولیه، نه تنها تولید با مشکل مواجه شده است، بلکه تامین دارو هم به یک چالش بزرگ تبدیل شده است.

عضو مجموع عمومی کانون هموفیلی ایران تاکید کرد: سازمان غذا و دارو با توجه به این مشکل وارد عمل شد تا مشکل را برطرف کند. اما به علت مصوبه منع واردات دارو‌هایی که معادل ایرانی دارد، در ابتدا ناکام بوده و نتوانست داروی مورد نیاز را سفارش دهد. اما اکنون و براساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی، از ۲۶ فروردین سال جاری طی فراخوانی از شرکت‌های تامین دارو خواسته شده است تا درخواست تامین داروی فاکتور ۸ و باقی دارو‌های انعقادی را ثبت کنند.

دارو‌های انعقادی خون به زودی تامین نمی‌شود

قویدل در مورد وضعیت کنونی بازار داروی فاکتور ۸ اظهار کرد: میزان نیاز دارویی کشور در هر ماه، ۵۴ هزار ویال ۵۰۰ یونیتی است؛ این در حالی است که پس از بروز مشکلات اخیر، میزان تولید داخلی این دارو به ۱۰ هزار ویال رسیده است که اصلا برای تامین نیاز دارویی ما کافی نیست.

وی ادامه داد: دارو‌های انعقادی خون، دارو‌های یخچالی هستند و اینگونه نیست که اصطلاحا دپوی دارویی وجود داشته باشد. این دارو‌ها متناسب با سفارش تولید می‌شوند و باید بلافاصله مصرف شوند.

قویدل خاطرنشان کرد: تامین دارو از خارج، برنامه دیگر سازمان غذا و دارو بود که با شکست مواجه شد؛ داروی «زینتا» از شرکت فایزر برای رفع مشکل دارویی وارد شد، اما مقدار آن به قدری کم است که بسیاری از بیماران، نصف سهمیه درمانی خود را می‌گیرند.

این فعال بیماران هموفیلی ادامه داد: در کنار داروی فاکتور ۸، دارو‌هایی مانند هیومگ، فاکتور ۱۳ و فایوا هم به خاطر عدم اختصاص ارز یا کمبود ارز دارویی به درستی تامین نمی‌شود.

امنیت روانی و اقتصادی بیماران در خطر است

قویدل با اشاره به صحبت‌های اخیر رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و رئیس سازمان غذا و دارو گفت: دکتر شهریاری نماینده مجلس و رئیس کمیسیون بهداشت و درمان این نهاد قانون‌گذار می‌گوید ارز فعلی برای تامین حداکثر ۵ ماه دارو در کشور است و رئیس سازمان غذا و دارو نیز مدعی شده است ارز تخصیص یافته کفاف تامین نیاز‌های دارویی خاص را نمی‌دهد. مخاطب این هشدار‌ها کیست؟

وی ادامه داد: فدراسیون جهانی هموفیلی گفته است درمان قبل از خونریزی، تنها راه علاج درمان هموفیلی‌هاست و هر بیمار باید حداکثر ۳ تزریق در هفته داشته باشد که با وضعیت فعلی امری ناممکن است.

قویدل افزود: دارو‌های وارداتی شامل حق بیمه نشده اند و هنوز اصلاح قیمت‌ها شروع نشده است. همین مسئله سبب شده است تا بیماری که تا دیروز داروی رایگان دریافت می‌کرد، اکنون برای دریافت داروی خود باید مابه التفاوت ۶۰۰ هزار تومانی پرداخت کند.

او ادامه داد: داروی «سافاکتو» که شرکت سامان داروی هشتم آن را تامین می‌کرد، دارویی رایگان برای بیماران بود و دارو‌های وارداتی که اکنون قسمت اندکی از بازار را تامین می‌کند، هنوز اصلاح قیمت نشده است که البته به زودی این اتفاق رخ خواهد داد. در غیر این صورت، چالشی جدی پیش روی جامعه هدف خواهد بود.

خطر معلولیت‌های شدید در انتظار هموفیلی‌ها

عضو مجمع عمومی انجمن هموفیلی ایران در مورد عوارض و عواقب عدم تامین دارو‌های انعقادی خون به ویژه «فاکتور ۸» توضیح داد: این روز‌ها سطح دسترسی بیماران هموفیلی به داروهایشان به شدت با مشکل همراه است و عوارض این اتفاق در بلند مدت آسیب‌های بزرگی به وجود خواهد آورد.

قویدل ادامه داد: اکثر خونریزی‌های افراد هموفیلی در مفاصل است و اگر دارو به آن نرسد، مایع میان مفصلی آنان خشک و در نهایت از بین می‌رود و همین عاملی برای بروز معلولیت‌های شدید و بی بازگشت است؛ آسیبی که نبود دارو به فرد تحمیل می‌کند.

وی در پایان احتمال فوت را کمتر دانست، اما تاکید کرد: مخاطرات جانی در هموفیلی‌های بزرگسال کمتر است، اما همین مورد در بین کودکان فاجعه بار است. قطعا این موارد برای دولت هم ناگوار خواهد بود؛ زیرا افزایش هزینه‌های حمایتی و مراقبتی برای دولت هم مشکل ساز خواهد بود و ایجاد مراقبت‌های نباتی و صرف هزینه‌های زیاد برای تامین دارو، دولت را هم با مشکل رو به رو خواهد کرد.

برای یک بیمار هموفیلی، سطح دسترسی به دارو باید معادل ۳ واحد بین المللی باشد. این دستورالعمل درمانی می‌گوید که معادل جمعیت هر کشور دارای بیمار هموفیلی، باید یونیت دارو در دسترس باشد تا حداقل یک واحد تزریق انجام گیرد. حال فرض کنید برای کشوری مانند ایران با جمعیت بیش از ۸۵ میلیون نفر، باید ۸۵ میلیون ویال وجود داشته باشد تا بیمار با تزریق به موقع از معلولیت خود جلوگیری کند.

گفتنی است این آمار در کشور‌های اروپایی و آمریکا، معادل ۷ تا ۹ ویال است که سبب می‌شود ۷۰ درصد داروی مصرفی هموفیلی در این کشور‌ها و ۳۰ درصد الباقی در سایر کشور‌های جهان تامین و توزیع شود.